Uzyskanie uprawnień rzeczoznawcy majątkowego - praktyka zawodowa w zakresie wyceny nieruchomości

Uwarunkowania prawne dotyczące postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadania uprawnień w zakresie wyceny nieruchomości zostały zawarte głównie w poniższych aktach prawnych:
1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami;
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości.

Wymagania formalne stawiane kandydatom obejmują przede wszystkim:

1)      posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych;

2)      brak skazania za przestępstwo przeciwko:

a)   działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego,

b)   wymiarowi sprawiedliwości,

c)   wiarygodności dokumentów,

d)   mieniu,

e)   obrotowi gospodarczemu,

f)     obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi,

lub za przestępstwo skarbowe (wartość przedmiotu czynu powyżej 5-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę tj. w 2024 r. – ok. 18.000 zł);

3)      posiadanie wyższego wykształcenia (ukończone minimum studia I stopnia);

4)      ukończenie studiów podyplomowych w zakresie wyceny nieruchomości (ewentualnie studiów wyższych uwzględniających w swoim programie treści o których mowa w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie minimalnych wymogów programowych dla studiów podyplomowych w zakresie wyceny nieruchomości);

5)      odbycie co najmniej 6 – miesięcznej praktyki zawodowej w zakresie wyceny nieruchomości (rozpoczęcie praktyki wg stanu prawnego od stycznia 2024r. możliwe po ukończeniu kształcenia teoretycznego tj. studiów, wcześniej możliwe już w trakcie realizacji studiów), ewentualnie posiadanie 2 – letniego doświadczenia zawodowego w obszarze wyceny nieruchomości, tj. jako asystent rzeczoznawcy majątkowego (przy czym przystępując do egzaminu na tej podstawie obligatoryjny tryb części ustnej polega na omówieniu dwóch wylosowanych procedur wyceny nieruchomości):

       a) liczona według wpisów kandydata w dzienniki praktyki zawodowej: 

             – rozpoczęcie w dniu dokonania przez kandydata pierwszej czynności pierwszego wybranego projektu operatu szacunkowego,

             – zakończenie w dniu dokonania przez kandydata ostatniej czynności ostatniego – szóstego projektu operatu szacunkowego;

       b) termin liczony według przepisów Kodeksu Cywilnego tzn. że termin liczony w miesiącach kończy się z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu np. rozpoczęcie praktyki zawodowej 1 stycznia 2020 r., zakończenie praktyki zawodowej nie wcześniej niż 2 lipca 2020 r.
Maksymalny koszt odbycia praktyki zawodowej nie może przekraczać 50% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z kwartału poprzedzającego kwartał wpisu przez kandydata do bazy praktyk, ogłaszanego w drodze obwieszczenia przez Prezesa GUS. Praktyka zawodowa podlega zwolnieniu przedmiotowemu od podatku VAT na postawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT, stanowiąc ścieżkę doskonalenia zawodowego kandydatów. Zatem maksymalny koszt odbycia praktyki zawodowej z zakresu wyceny nieruchomości oscyluje na poziomie wynoszącym około 3 700 zł (pobranie wyższej kwoty od kandydata stanowi naruszenie prawa, stąd prowadzący praktykę celem osiągnięcia założonego zysku udzielają dodatkowych odpłatnych szkoleń kandydatom).
Koszt wydania dziennika praktyk zawodowej nie może przekroczyć 3% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym jego wydanie i wnoszona jest na rzecz organizatora praktyki zawodowej. Zatem koszt wydania dziennika wynosi około 230 zł;

6)     przejście z wynikiem pozytywnym postępowania kwalifikacyjnego, w tym zdanie egzaminu dającego uprawnienia w zakresie szacowania nieruchomości.

Podmioty występujące w procesie nadawania uprawnień zawodowych:

1)  kandydat – osoba ubiegająca się o nadanie uprawnień w zakresie szacowania nieruchomości,

2)  organizator praktyki zawodowej – związki stowarzyszeń Rz. M. np. PFSRM oraz izby gosp. zrzeszające przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie szacowania nieruchomości np. PIRM;

3)  regionalny pełnomocnik ds. praktyk zawodowych – działający w imieniu organizatora praktyki zawodowej przy sfederowanym w organizacji stowarzyszeniu Rz. M.;

4)  prowadzący praktykę zawodową – głównie przedsiębiorcy prowadzący działalność zawodową w zakresie szacowania nieruchomości,

5)  osoba uprawniona – rzeczoznawca majątkowy, wykonujący działalność zawodową w sposób nieprzerwany  przynajmniej przez okres 3 lat w okresie 5 lat poprzedzających prowadzenie praktyki zawodowej;

6)  minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa;

7)  Państwowa Komisja Kwalifikacyjna – działający przy ministrze organ kolegialny przeprowadzający postępowanie kwalifikacyjne;

8)  zespół kwalifikacyjny – część składu Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej (liczący 3 os.), przeprowadzający egzamin zawodowy poszczególnych kandydatów. 

Projekty operatów szacunkowych:

Lp.

Projekt operatu szacunkowego

1

nieruchomość  lokalowa lub nieruchomość jako przedmiot spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w podejściu porównawczym, metodą korygowania ceny średniej

nieruchomość lokalowa, w podejściu porównawczym, metodą porównywania parami

2

nieruchomość zabudowana, w podejściu porównawczym, metodą porównywania parami

nieruchomość zabudowana, w podejściu porównawczym, metodą korygowania ceny średniej

3

nieruchomość przynosząca lub mogąca przynosić dochód, w podejściu dochodowym

4

budynek lub budowla, w podejściu kosztowym

5

nieruchomość gruntowa w celu ustalenia odszkodowania za wywłaszczenie lub przejęcie z mocy prawa w związku z realizacją celu publicznego

nieruchomość gruntowa w celu aktualizacji opłaty z tytułu użytkowania wieczystego

6

nieruchomość rolna lub leśna

nieruchomość rolna lub leśna w celu ustalenia odszkodowania za wywłaszczenie

7

nieruchomość gruntowa w celu naliczenia opłaty adiacenckiej lub opłaty planistycznej

nieruchomość gruntowa w celu naliczenia opłaty adiacenckiej

8

nieruchomość obciążona służebnością w celu ustalenia wynagrodzenia za jej ustanowienie

nieruchomość jako przedmiot ograniczonego prawa rzeczowego

 

Kandydat:

a)   uczestniczy w wykonywaniu czynności szacowania nieruchomości, w tym w oględzinach nieruchomości;

b)   sporządza samodzielnie projekty operatów szacunkowych – co najmniej 6 różnych (tzn. nie jest możliwe przyjęcie do wyceny tej samej nieruchomości w kilku projektach) nieruchomości spośród wyżej wymienionych – dokonując wyboru przy uwzględnieniu konieczności zastosowania wszystkich podejść (porównawcze, dochodowe, kosztowe, mieszane);

c)  zapoznaje się ze sposobem korzystania z rejestrów i ewidencji zawierających niezbędne dane wykorzystywane przy szacowaniu nieruchomości o których mowa w art. 155 ust. 1 UGN (co stanowi potwierdzenie, że projekty operatów szacunkowych muszą opierać się na rzeczywistych danych źródłowych w szczególności prawdziwych danych transakcyjnych i nieruchomościach wycenianych).

     W tabeli przedstawiono tematy projektów operatów, które zostały w drodze nowelizacji rozporządzenia zmienione na obecnie obowiązujące (np. nieruchomość gruntowa w celu aktualizacji opłaty (rocznej) z tytułu użytkowania wieczystego została zniesiona z uwagi na zmniejszenie zapotrzebowania na tego rodzaju wyceny związane z uwłaszczeniem dotychczasowych użytkowników (współużytkowników) wieczystych gruntów przeznaczonych na cele mieszkaniowe).

Wpisy w dzienniku praktyki zawodowej:

1)   odzwierciedlają przebieg praktyki zawodowej  tj. podjęte czynności zawodowe ze wskazaniem dat ich wykonywania;

2)   muszą być zgodne z harmonogramem (ustalanym przez prowadzącego praktykę zawodową), stanowiącym załącznik do dziennika praktyki zawodowej;

3)   dokonywane są przez kandydata;

4)   potwierdzone przez osobę uprawnioną poprzez złożenie przy każdym wpisie czytelnego podpisu (imię i nazwisko);

5)   zakaz dokonywania zmian lub poprawek (z wyjątkiem sprostowania omyłek pisarskich) – ewentualne zmiany i poprawki mogą być zawarte w wyjaśnieniach kandydata załączonych do dziennika praktyki zawodowej;

Wypełniony przez kandydata dziennik praktyki zawodowej podpisany przez prowadzącego praktykę zawodową oraz potwierdzony przez organizatora praktyki zawodowej stanowi dokument potwierdzający odbycie praktyki zawodowej w zakresie wyceny nieruchomości.

Postępowanie kwalifikacyjne w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości

I. Ocena formalna dokumentacji przez Ministerstwo (kompletność, podpisy)

uzupełnienie braków w ciągu 7 dni od dnia otrzymania wezwania

 

II. Etap wstępny postępowania kwalifikacyjnego (ocena merytoryczna dokumentacji przez Państwową Komisję Kwalifikacyjną – weryfikacja dokumentów kandydatów składających wniosek po raz pierwszy):

1)      sprawdzenie spełnienia wymagań określonych w art. 177 ugn;

2)     ocena zgodności tematów operatów z dopuszczalnymi przez przepisy prawa

3)      ocena poprawności złożonych wpisów w dzienniku praktyki zawodowej (np. zgodności terminów  z harmonogramem);

4)      ocena zrealizowanych treści w trakcie studiów podyplomowych z minimalnymi wymaganiami programowymi, określonymi w rozporządzeniu;

5)      sporządzenie protokołu oraz listy dopuszczonych (publikowanej na stronie www Ministerstwa) do egzaminu.

 

III. Poinformowanie kandydata o miejscu (Warszawa) i terminie przeprowadzenia egzaminu.

IV. Część pisemna (testowa) egzaminu (dopuszczonych przynajmniej 30 kandydatów):

1)      wywołanie i sprawdzenie tożsamości kandydata,

2)      wylosowanie miejsca,

3)      instrukcja dot. przebiegu egzaminu,

4)      zakodowanie arkusza odpowiedzi kodem identyfikacyjnym,

5)      test wielokrotnego wyboru (90 pytań – 90 minut),
min. liczba pkt 65 (72%),

6)      ogłoszenie wyników testu (lista osób dopuszczonych do egzaminu ustnego).

 

V. Część ustna egzaminu (przeprowadzana przez zespół kwalifikacyjny):

1)      wywołanie i sprawdzenie tożsamości kandydata,

2)      wybór operatu szacunkowego przez komisję i jego czasowe udostępnienie zdającemu (x2), ewentualnie w przypadku trybu losowania dwóch procedur wyceny nieruchomości zapoznanie się z ogólnikowym opisem przypadku,

3)      opis przez zdającego procedury wyceny nieruchomości (0-3 pkt),

4)      odpowiedź zdającego na 3 pytania zespołu kwalifikacyjnego dot. podstaw prawnych wyceny, zastosowanego podejścia, metody i techniki (o ile występuje) wyceny, źródeł informacji o nieruchomościach, a także analizy rynku nieruchomości (0-3 pkt/pytanie),

5)      ilość punktów do zdobycia: 24 pkt; min. liczba punktów: 14 pkt,

6)      ocena egzaminu poza obecnością kandydata (oczekiwanie na zewnątrz pomieszczenia) i sporządzenie protokołu,

7)      ogłoszenie wyniku egzaminu ustnego.

 

VI. Uzyskanie uprawnień zawodowych:

1)      przekazanie przez Państwową Komisję Kwalifikacyjną protokołu do Ministerstwa,

2)      wpis do Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Majątkowych,

3)      przesłanie (na wniosek np. przesłany pocztą elektroniczną) świadectwa uprawnień zawodowych i legitymacji Rz. M.

  

Poniżej zamieszczono aktywne formularze wniosków (możliwość wypełnienia na komputerze i następnie wydruk) przydatnych w przedmiotowym zakresie.

Skład Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej

Państwowa Komisja Kwalifikacyjna powołana zarządzeniem Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 22 lutego 2018r. (Dz. Urz. MIiR z 2018r., poz. 3).

Lp.

Nazwisko

Imię

Numer uprawień

Rok uzyskania uprawnień

1

Cymerman

Ryszard

244

1999

2

Marczuk

Zenon

2015

1996

3

Bablok

Andrzej

786

1994

4

Badura

Elżbieta

1655

1995

5

Baś

Ewa

3323

2000

6

Belniak

Stanisław

3259

1997

7

Bilski

Mariusz

32

1992

8

Bitner-Fiałkowska

Agnieszka

3122

1997

9

Cegielski

Piotr

3285

1999

10

Cymerman

Joanna

5088

2010

11

Dąbek

Jerzy

256

1993

12

Domzała

Paweł

4025

2003

13

Filipiak

Jerzy

3134

1997

14

Foryś

Iwona

4266

2004

15

Futro

Adam

1670

1995

16

Gabrel

Krzysztof

2055

1996

17

Garus

Andrzej

3361

2000

18

Gierasimiuk

Andrzej

4471

2006

19

Głogowska

Lucyllia

1839

1996

20

Główka

Gabriel

brak

nd.

21

Gołąbeska

Elżbieta

brak

nd.

22

Górniak

Marek

3149

1997

23

Gutry

Lech

10

1992

24

Habdas

Magdalena

3270

1999

25

Hejbudzki

Michał

brak

nd.

26

Hełdak

Maria

3478

2001

27

Hoffman

Celina

2768

1997

28

Hołownia

Andrzej

3900

2002

29

Hryniewiecka-Jachowicz

Agnieszka

1942

1996

30

Januszewski

Zbigniew

1212

1994

31

Jasiński

Janusz

843

1994

32

Jaskulska

Halina

2154

1996

33

Kaczor

Leszek

501

1993

34

Kalus

Andrzej

14

1992

35

Klimach

Grzegorz

994

1994

36

Klusek

Tomasz

2969

1997

37

Konowalczuk

Jan

1093

1994

38

Korniak

Tatiana

3693

2002

39

Kowalska

Barbara

2119

1996

40

Krajewska

Małgorzata

821

1994

41

Kram

Dorota

3240

1997

42

Krzeszowiak

Barbara

420

1993

43

Kucharska-Stasiak

Ewa

254

1993

44

Laskowska

Elwira

2428

1997

45

Ledzion-Trojanowska

Zdzisława

414

1993

46

Małecki

Zdzisław

20

1992

47

Masternak

Henryk

951

1994

48

Nawalaniec

Marek

1705

1995

49

Nosek-Haich

Jolanta

1605

1995

50

Pietrzak

Ludmiła

2006

1996

51

Pindelski

Jerzy

936

1994

52

Podwórna

Monika

2800

1997

53

Probola

Danuta

3565

2001

54

Prystupa

Mieczysław

243

1993

55

Pyrgies

Józef

2706

1997

56

Ratajczak

Wojciech

2276

1996

57

Rącka

Izabela

4636

2007

58

Roszczewski

Marek

983

1994

59

Rusin

Katarzyna

3963

2003

60

Sawiłow

Edward

846

1994

61

Siemińska

Ewa

brak

nd.

62

Sobolewska-Mikulska

Katarzyna

brak

nd.

63

Sosnowski

Zygmunt

4121

2003

64

Strózik

Krystyna

3121

1997

65

Szapiro-Nowakowska

Joanna

126

1992

66

Szwarc

Roman

1565

1995

67

Świątnicki

Zbigniew

5259

2011

68

Tarnawski

Lech

1164

1994

69

Telega

Tomasz

26

1992

70

Trojanek

Maria

3160

1997

71

Uhruska

Małgorzata

4629

2007

72

Urbańczyk

Krzysztof

205

1993

73

Walczak

Beata

3808

2002

74

Wilkowski

Wojciech

849

1994

75

Wiśniewski

Marek

4377

2005

76

Wojciechowski

Paweł

brak

nd.

77

Zawadzka

Janina

3084

1997

78

Zygmunt

Robert

1703

1995

79

Zygmuntowicz

Zygmunt

2252

1996

80

Źróbek

Sabina

248

1993