Uzyskanie uprawnień rzeczoznawcy majątkowego - praktyka zawodowa w zakresie wyceny nieruchomości
Uwarunkowania prawne dotyczące postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadania uprawnień w zakresie wyceny nieruchomości zostały zawarte głównie w poniższych aktach prawnych:
1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami;
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości.
Wymagania formalne stawiane kandydatom obejmują przede wszystkim:
1) posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych;
2) brak skazania za przestępstwo przeciwko:
a) działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego,
b) wymiarowi sprawiedliwości,
c) wiarygodności dokumentów,
d) mieniu,
e) obrotowi gospodarczemu,
f) obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi,
lub za przestępstwo skarbowe (wartość przedmiotu czynu powyżej 5-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę tj. w 2024 r. – ok. 18.000 zł);
3) posiadanie wyższego wykształcenia (ukończone minimum studia I stopnia);
4) ukończenie studiów podyplomowych w zakresie wyceny nieruchomości (ewentualnie studiów wyższych uwzględniających w swoim programie treści o których mowa w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie minimalnych wymogów programowych dla studiów podyplomowych w zakresie wyceny nieruchomości);
5) odbycie co najmniej 6 – miesięcznej praktyki zawodowej w zakresie wyceny nieruchomości (rozpoczęcie praktyki wg stanu prawnego od stycznia 2024r. możliwe po ukończeniu kształcenia teoretycznego tj. studiów, wcześniej możliwe już w trakcie realizacji studiów), ewentualnie posiadanie 2 – letniego doświadczenia zawodowego w obszarze wyceny nieruchomości, tj. jako asystent rzeczoznawcy majątkowego (przy czym przystępując do egzaminu na tej podstawie obligatoryjny tryb części ustnej polega na omówieniu dwóch wylosowanych procedur wyceny nieruchomości):
a) liczona według wpisów kandydata w dzienniki praktyki zawodowej:
– rozpoczęcie w dniu dokonania przez kandydata pierwszej czynności pierwszego wybranego projektu operatu szacunkowego,
– zakończenie w dniu dokonania przez kandydata ostatniej czynności ostatniego – szóstego projektu operatu szacunkowego;
b) termin liczony według przepisów Kodeksu Cywilnego tzn. że termin liczony w miesiącach kończy się z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu np. rozpoczęcie praktyki zawodowej 1 stycznia 2020 r., zakończenie praktyki zawodowej nie wcześniej niż 2 lipca 2020 r.
Maksymalny koszt odbycia praktyki zawodowej nie może przekraczać 50% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z kwartału poprzedzającego kwartał wpisu przez kandydata do bazy praktyk, ogłaszanego w drodze obwieszczenia przez Prezesa GUS. Praktyka zawodowa podlega zwolnieniu przedmiotowemu od podatku VAT na postawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy o VAT, stanowiąc ścieżkę doskonalenia zawodowego kandydatów. Zatem maksymalny koszt odbycia praktyki zawodowej z zakresu wyceny nieruchomości oscyluje na poziomie wynoszącym około 3 700 zł (pobranie wyższej kwoty od kandydata stanowi naruszenie prawa, stąd prowadzący praktykę celem osiągnięcia założonego zysku udzielają dodatkowych odpłatnych szkoleń kandydatom).
Koszt wydania dziennika praktyk zawodowej nie może przekroczyć 3% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym jego wydanie i wnoszona jest na rzecz organizatora praktyki zawodowej. Zatem koszt wydania dziennika wynosi około 230 zł;
6) przejście z wynikiem pozytywnym postępowania kwalifikacyjnego, w tym zdanie egzaminu dającego uprawnienia w zakresie szacowania nieruchomości.
Podmioty występujące w procesie nadawania uprawnień zawodowych:
1) kandydat – osoba ubiegająca się o nadanie uprawnień w zakresie szacowania nieruchomości,
2) organizator praktyki zawodowej – związki stowarzyszeń Rz. M. np. PFSRM oraz izby gosp. zrzeszające przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie szacowania nieruchomości np. PIRM;
3) regionalny pełnomocnik ds. praktyk zawodowych – działający w imieniu organizatora praktyki zawodowej przy sfederowanym w organizacji stowarzyszeniu Rz. M.;
4) prowadzący praktykę zawodową – głównie przedsiębiorcy prowadzący działalność zawodową w zakresie szacowania nieruchomości,
5) osoba uprawniona – rzeczoznawca majątkowy, wykonujący działalność zawodową w sposób nieprzerwany przynajmniej przez okres 3 lat w okresie 5 lat poprzedzających prowadzenie praktyki zawodowej;
6) minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa;
7) Państwowa Komisja Kwalifikacyjna – działający przy ministrze organ kolegialny przeprowadzający postępowanie kwalifikacyjne;
8) zespół kwalifikacyjny – część składu Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej (liczący 3 os.), przeprowadzający egzamin zawodowy poszczególnych kandydatów.
Projekty operatów szacunkowych:
Lp. |
Projekt operatu szacunkowego |
1 |
nieruchomość lokalowa lub nieruchomość jako przedmiot spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w podejściu porównawczym, metodą korygowania ceny średniej
|
2 |
nieruchomość zabudowana, w podejściu porównawczym, metodą porównywania parami
|
3 |
nieruchomość przynosząca lub mogąca przynosić dochód, w podejściu dochodowym |
4 |
budynek lub budowla, w podejściu kosztowym |
5 |
nieruchomość gruntowa w celu ustalenia odszkodowania za wywłaszczenie lub przejęcie z mocy prawa w związku z realizacją celu publicznego
|
6 |
nieruchomość rolna lub leśna
|
7 |
nieruchomość gruntowa w celu naliczenia opłaty adiacenckiej lub opłaty planistycznej
|
8 |
nieruchomość obciążona służebnością w celu ustalenia wynagrodzenia za jej ustanowienie
|
Kandydat:
a) uczestniczy w wykonywaniu czynności szacowania nieruchomości, w tym w oględzinach nieruchomości;
b) sporządza samodzielnie projekty operatów szacunkowych – co najmniej 6 różnych (tzn. nie jest możliwe przyjęcie do wyceny tej samej nieruchomości w kilku projektach) nieruchomości spośród wyżej wymienionych – dokonując wyboru przy uwzględnieniu konieczności zastosowania wszystkich podejść (porównawcze, dochodowe, kosztowe, mieszane);
c) zapoznaje się ze sposobem korzystania z rejestrów i ewidencji zawierających niezbędne dane wykorzystywane przy szacowaniu nieruchomości o których mowa w art. 155 ust. 1 UGN (co stanowi potwierdzenie, że projekty operatów szacunkowych muszą opierać się na rzeczywistych danych źródłowych w szczególności prawdziwych danych transakcyjnych i nieruchomościach wycenianych).
W tabeli przedstawiono tematy projektów operatów, które zostały w drodze nowelizacji rozporządzenia zmienione na obecnie obowiązujące (np. nieruchomość gruntowa w celu aktualizacji opłaty (rocznej) z tytułu użytkowania wieczystego została zniesiona z uwagi na zmniejszenie zapotrzebowania na tego rodzaju wyceny związane z uwłaszczeniem dotychczasowych użytkowników (współużytkowników) wieczystych gruntów przeznaczonych na cele mieszkaniowe).
Wpisy w dzienniku praktyki zawodowej:
1) odzwierciedlają przebieg praktyki zawodowej tj. podjęte czynności zawodowe ze wskazaniem dat ich wykonywania;
2) muszą być zgodne z harmonogramem (ustalanym przez prowadzącego praktykę zawodową), stanowiącym załącznik do dziennika praktyki zawodowej;
3) dokonywane są przez kandydata;
4) potwierdzone przez osobę uprawnioną poprzez złożenie przy każdym wpisie czytelnego podpisu (imię i nazwisko);
5) zakaz dokonywania zmian lub poprawek (z wyjątkiem sprostowania omyłek pisarskich) – ewentualne zmiany i poprawki mogą być zawarte w wyjaśnieniach kandydata załączonych do dziennika praktyki zawodowej;
Wypełniony przez kandydata dziennik praktyki zawodowej podpisany przez prowadzącego praktykę zawodową oraz potwierdzony przez organizatora praktyki zawodowej stanowi dokument potwierdzający odbycie praktyki zawodowej w zakresie wyceny nieruchomości.
Postępowanie kwalifikacyjne w sprawie nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości
I. Ocena formalna dokumentacji przez Ministerstwo (kompletność, podpisy)
– uzupełnienie braków w ciągu 7 dni od dnia otrzymania wezwania
II. Etap wstępny postępowania kwalifikacyjnego (ocena merytoryczna dokumentacji przez Państwową Komisję Kwalifikacyjną – weryfikacja dokumentów kandydatów składających wniosek po raz pierwszy):
1) sprawdzenie spełnienia wymagań określonych w art. 177 ugn;
2) ocena zgodności tematów operatów z dopuszczalnymi przez przepisy prawa
3) ocena poprawności złożonych wpisów w dzienniku praktyki zawodowej (np. zgodności terminów z harmonogramem);
4) ocena zrealizowanych treści w trakcie studiów podyplomowych z minimalnymi wymaganiami programowymi, określonymi w rozporządzeniu;
5) sporządzenie protokołu oraz listy dopuszczonych (publikowanej na stronie www Ministerstwa) do egzaminu.
III. Poinformowanie kandydata o miejscu (Warszawa) i terminie przeprowadzenia egzaminu.
IV. Część pisemna (testowa) egzaminu (dopuszczonych przynajmniej 30 kandydatów):
1) wywołanie i sprawdzenie tożsamości kandydata,
2) wylosowanie miejsca,
3) instrukcja dot. przebiegu egzaminu,
4) zakodowanie arkusza odpowiedzi kodem identyfikacyjnym,
5) test wielokrotnego wyboru (90 pytań – 90 minut),
min. liczba pkt 65 (72%),
6) ogłoszenie wyników testu (lista osób dopuszczonych do egzaminu ustnego).
V. Część ustna egzaminu (przeprowadzana przez zespół kwalifikacyjny):
1) wywołanie i sprawdzenie tożsamości kandydata,
2) wybór operatu szacunkowego przez komisję i jego czasowe udostępnienie zdającemu (x2), ewentualnie w przypadku trybu losowania dwóch procedur wyceny nieruchomości zapoznanie się z ogólnikowym opisem przypadku,
3) opis przez zdającego procedury wyceny nieruchomości (0-3 pkt),
4) odpowiedź zdającego na 3 pytania zespołu kwalifikacyjnego dot. podstaw prawnych wyceny, zastosowanego podejścia, metody i techniki (o ile występuje) wyceny, źródeł informacji o nieruchomościach, a także analizy rynku nieruchomości (0-3 pkt/pytanie),
5) ilość punktów do zdobycia: 24 pkt; min. liczba punktów: 14 pkt,
6) ocena egzaminu poza obecnością kandydata (oczekiwanie na zewnątrz pomieszczenia) i sporządzenie protokołu,
7) ogłoszenie wyniku egzaminu ustnego.
VI. Uzyskanie uprawnień zawodowych:
1) przekazanie przez Państwową Komisję Kwalifikacyjną protokołu do Ministerstwa,
2) wpis do Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Majątkowych,
3) przesłanie (na wniosek np. przesłany pocztą elektroniczną) świadectwa uprawnień zawodowych i legitymacji Rz. M.
Poniżej zamieszczono aktywne formularze wniosków (możliwość wypełnienia na komputerze i następnie wydruk) przydatnych w przedmiotowym zakresie.
Skład Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej
Państwowa Komisja Kwalifikacyjna powołana zarządzeniem Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 22 lutego 2018r. (Dz. Urz. MIiR z 2018r., poz. 3).
Lp. | Nazwisko | Imię | Numer uprawień | Rok uzyskania uprawnień |
1 | Cymerman | Ryszard | 244 | 1999 |
2 | Marczuk | Zenon | 2015 | 1996 |
3 | Bablok | Andrzej | 786 | 1994 |
4 | Badura | Elżbieta | 1655 | 1995 |
5 | Baś | Ewa | 3323 | 2000 |
6 | Belniak | Stanisław | 3259 | 1997 |
7 | Bilski | Mariusz | 32 | 1992 |
8 | Bitner-Fiałkowska | Agnieszka | 3122 | 1997 |
9 | Cegielski | Piotr | 3285 | 1999 |
10 | Cymerman | Joanna | 5088 | 2010 |
11 | Dąbek | Jerzy | 256 | 1993 |
12 | Domzała | Paweł | 4025 | 2003 |
13 | Filipiak | Jerzy | 3134 | 1997 |
14 | Foryś | Iwona | 4266 | 2004 |
15 | Futro | Adam | 1670 | 1995 |
16 | Gabrel | Krzysztof | 2055 | 1996 |
17 | Garus | Andrzej | 3361 | 2000 |
18 | Gierasimiuk | Andrzej | 4471 | 2006 |
19 | Głogowska | Lucyllia | 1839 | 1996 |
20 | Główka | Gabriel | brak | nd. |
21 | Gołąbeska | Elżbieta | brak | nd. |
22 | Górniak | Marek | 3149 | 1997 |
23 | Gutry | Lech | 10 | 1992 |
24 | Habdas | Magdalena | 3270 | 1999 |
25 | Hejbudzki | Michał | brak | nd. |
26 | Hełdak | Maria | 3478 | 2001 |
27 | Hoffman | Celina | 2768 | 1997 |
28 | Hołownia | Andrzej | 3900 | 2002 |
29 | Hryniewiecka-Jachowicz | Agnieszka | 1942 | 1996 |
30 | Januszewski | Zbigniew | 1212 | 1994 |
31 | Jasiński | Janusz | 843 | 1994 |
32 | Jaskulska | Halina | 2154 | 1996 |
33 | Kaczor | Leszek | 501 | 1993 |
34 | Kalus | Andrzej | 14 | 1992 |
35 | Klimach | Grzegorz | 994 | 1994 |
36 | Klusek | Tomasz | 2969 | 1997 |
37 | Konowalczuk | Jan | 1093 | 1994 |
38 | Korniak | Tatiana | 3693 | 2002 |
39 | Kowalska | Barbara | 2119 | 1996 |
40 | Krajewska | Małgorzata | 821 | 1994 |
41 | Kram | Dorota | 3240 | 1997 |
42 | Krzeszowiak | Barbara | 420 | 1993 |
43 | Kucharska-Stasiak | Ewa | 254 | 1993 |
44 | Laskowska | Elwira | 2428 | 1997 |
45 | Ledzion-Trojanowska | Zdzisława | 414 | 1993 |
46 | Małecki | Zdzisław | 20 | 1992 |
47 | Masternak | Henryk | 951 | 1994 |
48 | Nawalaniec | Marek | 1705 | 1995 |
49 | Nosek-Haich | Jolanta | 1605 | 1995 |
50 | Pietrzak | Ludmiła | 2006 | 1996 |
51 | Pindelski | Jerzy | 936 | 1994 |
52 | Podwórna | Monika | 2800 | 1997 |
53 | Probola | Danuta | 3565 | 2001 |
54 | Prystupa | Mieczysław | 243 | 1993 |
55 | Pyrgies | Józef | 2706 | 1997 |
56 | Ratajczak | Wojciech | 2276 | 1996 |
57 | Rącka | Izabela | 4636 | 2007 |
58 | Roszczewski | Marek | 983 | 1994 |
59 | Rusin | Katarzyna | 3963 | 2003 |
60 | Sawiłow | Edward | 846 | 1994 |
61 | Siemińska | Ewa | brak | nd. |
62 | Sobolewska-Mikulska | Katarzyna | brak | nd. |
63 | Sosnowski | Zygmunt | 4121 | 2003 |
64 | Strózik | Krystyna | 3121 | 1997 |
65 | Szapiro-Nowakowska | Joanna | 126 | 1992 |
66 | Szwarc | Roman | 1565 | 1995 |
67 | Świątnicki | Zbigniew | 5259 | 2011 |
68 | Tarnawski | Lech | 1164 | 1994 |
69 | Telega | Tomasz | 26 | 1992 |
70 | Trojanek | Maria | 3160 | 1997 |
71 | Uhruska | Małgorzata | 4629 | 2007 |
72 | Urbańczyk | Krzysztof | 205 | 1993 |
73 | Walczak | Beata | 3808 | 2002 |
74 | Wilkowski | Wojciech | 849 | 1994 |
75 | Wiśniewski | Marek | 4377 | 2005 |
76 | Wojciechowski | Paweł | brak | nd. |
77 | Zawadzka | Janina | 3084 | 1997 |
78 | Zygmunt | Robert | 1703 | 1995 |
79 | Zygmuntowicz | Zygmunt | 2252 | 1996 |
80 | Źróbek | Sabina | 248 | 1993 |